پرسش :

بعضی افراد قسمتی از مِلک خود یا تمام آن را می فروشند به این شرط که دوباره آن را از همان مشتری به قیمتی بیشتر از قیمتی که خریده است، بخرند؛ آیا این نوع بیع و معامله صحیح است؟


پاسخ :
این نوع بیع، صوری و وسیله ای برای دستیابی به قرض ربوی می باشد و لذا حرام و باطل است. بله، اگر ملک خود را به طور جدّی و به نحو صحیح شرعی[۱] بفروشند و سپس اقدام به خرید نقدی یا نسیه آن به همان قیمت یا بیشتر از مشتری نمایند، اشکال ندارد.

پی نوشت:
[۱]. منظور از قصد جدی در معامله این است که فروشنده با اختیار و قصد واقعی بفروشد و مشتری هم با اختیار و قصد واقعی بخرد؛ به بیان دیگر، باید آنها به لوازم و آثار معامله ملتزم شوند؛ یعنی واقعاً آن ملک از ملکیت فروشنده، خارج و به ملکیت مشتری داخل شده، مشتری اختیار هر نوع تصرف در آن را داشته باشد و اگر خواست به همان فروشنده بفروشد یا به کسی دیگر و با هر قیمتی که خودش می خواهد و یا اصلا نفروشد. اگر این گونه شد، مشخص است که خریدوفروش با قصد جدی انجام شده است. در اصطلاح فقهی بیع به شرط بیع را «بیع العینه» می گویند که باطل است.

​​​​​​​منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری (دام ظله)